Wentylacja mechaniczna – czyszczenie, przegląd, konserwacja – czyszczenie wentylacji.
Montaż wentylacji mechanicznej jest droższy niż grawitacyjnej, jednak warto ją mieć
w budynku mieszkalnym, a montaż zaplanować już na etapie projektowania danego budynku. Dlaczego opłaca się montowanie wentylacji mechanicznej? Płaci się niższe rachunki za ogrzewanie, w domu jest cieplej, szybko usuwana jest wilgoć, dzięki czemu grzyby nie powstają. Jednak wentylację mechaniczną koniecznie trzeba czyścić, aby utrzymać wysoki standard jej pracy. Utrzymanie takiej wentylacji w dobrym stanie nie jest jednak zadaniem niezwykle skomplikowanym. Można spokojnie samodzielnie zadbać o to, aby nasza wentylacja nie była brudna i nie rozsiewała wokół szkodliwych zarazków i bakterii.
Wentylacja mechaniczna instalowana jest nie tylko w domach mieszkalnych, lecz również w biurach, szpitalach, restauracjach, hotelach, uczelniach, szkołach, itp.
Po roku lub dwóch od dnia zainstalowania wentylacji mechanicznej niezbędne jest czyszczenie takiego urządzenia. Brudna wentylacja mechaniczna generuje wilgoć, pracuje głośno – warto po zauważeniu takich sygnałów natychmiast przystąpić do zamówienia czyszczenia takiej wentylacji.
Zadziwiające jest to, że w Polsce nie ma bardzo precyzyjnych przepisów jak często przeglądać i konserwować wentylację mechaniczną. Jednak z doświadczenia wiadomo, że raz w roku należy takie działanie przeprowadzić.
Wentylacja zapuszczona, brudna, rzadko czyszczona jest źródłem zarazków oraz wirusów rozsiewanych w całym otoczeniu. Znany jest syndrom tak zwanego chorego budynku. Syndrom chorego budynku wykazują te domy, w których jest na przykład zbyt oszczędnie zaprojektowana wentylacja. Może to prowadzić do złego samopoczucia osób przebywających w takich budynkach oraz do omdleń, a nawet utraty przytomności. Oczyszczanie wentylacji nie jest dobrą wolą, lecz obowiązkiem osób prywatnych oraz firm i instytucji.
Ważne jest przestrzeganie obowiązujących przepisów, między innymi rozporządzenia Ministra Infrastruktury, które w paragrafie 147 ust. 1 stwierdza, że wentylacja i klimatyzacja mają zapewniać właściwą jakość środowiska wewnętrznego, czyli wielkość wymiany powietrza, jego czystość, temperaturę, wilgotność, prędkość ruchu powietrza
w pomieszczeniach.
Prawo budowlane także podkreśla konieczność przeprowadzania kontroli instalacji wentylacyjnych – nie mówi jak często należy to robić, ale dostrzega potrzebę zachowania odpowiedniej czystości budynków w środku.
Brudna wentylacja prowadzi do chorób takich, jak katar, zapalenie spojówek, kaszel. Fatalnie działa na osoby cierpiące na astmę lub alergię.
Zawsze należy pamiętać o najważniejszych częściach takiego urządzenia, które muszą być czyste, aby jakość wentylacji była wysoka.
Centrala wentylacyjna, czyli rekuperator, pełni ważną rolę. Jej filtry mówią „stop” zanieczyszczeniom. Jednak takie filtry trzeba wymieniać co kilka miesięcy – szczególnie w urządzeniach starszej generacji. Jest to pewien koszt, bo komplet filtrów kosztuje
od 30 do 150 złotych, jednak nie warto oszczędzać na tego rodzaju działaniu. Filtry lekko przybrudzone można wyjąć, oczyścić z kurzu i umieścić ponownie w kasecie, jednak lepiej kupić nowe filtry. Poza tym należy zadbać o wyczyszczenie łopatek wentylatorów i umycie wymiennika ciepła. Usługa tego rodzaju kosztuje co najmniej 100 złotych, a czasami jej cena dochodzi do 200 złotych. Czerpnia i wyrzutnia rekuperatora także muszą być wyczyszczone, a jeśli czerpnię zakleił śnieg to koniecznie trzeba go usunąć. To działanie można wykonać samodzielnie. Przewody wentylacyjne muszą być czyszczone w środku raz na 2-3 lata.
Jeśli posiadacz wentylacji mechanicznej planuje czyszczenie mechaniczne to koniecznie powinien zaprosić do domu fachowca, który okrągłą szczotką usunie nieczystości, a później zostaną one wessane do wentylatora wyciągowego.
Czyszczenie mechaniczne jest kosztowne – należy liczyć się z wydatkiem od 600 do 3000 złotych. Jednak zamówienie takiej usługi co 5-6 lat pozwoli znakomicie zadbać o idealny stan wentylacji mechanicznej oraz przedłuży jej żywotność. Czyszczenie taką metodą jest realne i stosowane, jeżeli kanały są stworzone z przewodów o odpowiednim poziomie sztywności. Jeśli jednak tworzą je rury elastyczne, giętkie, na przykład aluminiowe, wówczas nie można w ten sposób oczyścić urządzeń, bo zniszczymy je.
Jeżeli zależy nam na dezynfekcji specjalnym płynem odkażającym to także można ją zamówić. Jednak dezynfekcja następuje zawsze po oczyszczeniu wentylacji, nigdy jej nie zastępuje. Zawsze obowiązuje określona kolejność prac, którą doskonale znają specjaliści z tej dziedziny: diagnoza, oczyszczenie, sporządzenie raportu z prac.
Anemosaty, czyli elementy uplasowane na końcówkach przewodów kanałów wentylacyjnych, odpowiadające za płynną regulację ilości powietrza, czyści się nawilżoną wodą ściereczką. Po czyszczeniu całego urządzenia specjalista sprawdza w jaki sposób przepływa powietrze, spisuje istotny dokument, czyli protokół pomiarowy.
Obecnie czyszczenie przeprowadza się różnymi metodami: wentylację mechaniczną można oczyszczać szczotkami obrotowymi, które poruszają się dzięki prądowi lub pneumatyce, a zamontowane są na wałku, który wykonuje obroty. Można montować szczotki na rodzajach robotów lub czyścić sprężonym powietrzem. Można stosować urządzenia podciśnieniowe, które pracować będą podczas całego procesu czyszczenia. Do czyszczenia na sucho stosuje się instalacje sprężonego powietrza, szczotki zasilane pneumatycznie lub prądem, szczotki, wałki giętkie rotacyjne.
W jaki sposób czyści się urządzenia? Oczyszcza się je wtedy, gdy są wyłączone, czyszcząc odgałęzienia, później przewód główny. Urządzenie czyszczące powinno pracować zgodnie z kierunkiem przepływu powietrza wentylacyjnego. Czyszczenie urządzeń szczotkami obrotowymi odrywa zanieczyszczenia przytwierdzone do wnętrza wentylacji. Włosie takich szczotek może być nylonowe, polipropylenowe lub z drutu stalowego. Włókna kervalowe są wytrzymałe i znakomicie czyszczą – jest to nowoczesne włókno. Szczotki obrotowe poruszają się z prędkością od 630 do 1400 obrotów na minutę. Stosować można wałki giętkie rotacyjne, ale lepsze i bardziej nowoczesne są wałki z elastycznej stali, mające kształt stalowej spirali. Prędkość obrotów może być regulowana i dostosowana do kształtu przewodów wentylacyjnych, które mogą mieć kształt okrągły lub prostokątny, oraz przekroje od 100 do 600 milimetrów. Można także szczotki przymocować do robota wyposażonego dodatkowo w kamerę. Pozwala to na kontrolę stanu instalacji, a także monitorowanie nie tylko pracy szczotek, lecz również stanu wnętrza przewodów. Dodatkowym plusem stosowania robota jest możliwość przymocowania do robota urządzenia zraszającego, które pozwala spryskać wnętrza przewodów środkami odkażającymi nazywanymi biocydami. W ten sposób mamy zastosowaną dezynfekcję.
Wentylację mechaniczną czyści się na sucho lub na mokro. Czyszczenie suche wykonuje się szczotkami mechanicznymi, oczyszczanie sprężonym powietrzem lub używając dużego odkurzacza przemysłowego.
Czyszczenie na mokro odbywa się za pomocą pary, chemikaliów (tzw. czyszczenie chemiczne) oraz dzięki dezynfekcji.
Czyszczenie na mokro stosowane jest w bardzo zabrudzonych wentylacjach, pełnych tak zwanego tłustego brudu, którego nie można usunąć w żaden sposób na sucho – szczególnie częsta jest taka sytuacja w wentylacjach kuchennych. Stosowanie substancji chemicznych staje się koniecznością. Środki chemiczne wprowadza się do wnętrza kanałów. Można rozpylać je w postaci mgły z użyciem specjalistycznych dysz do tego celu. Cząstki zanieczyszczeń usuwane są na tak zwanym poziomie molekularnym, a używane chemikalia w ogóle nie szkodzą człowiekowi. Czyszczenie suchym lodem jest nowością, bardzo skuteczną, ale niesamowicie drogą. Stosowana jest ona w dużych fabrykach, gdy zabrudzenia są szczególnie dokuczliwe.
W przypadku czyszczenia chemicznego ważne jest, aby używane środki nie tylko nie szkodziły ludziom, ale również miały atesty PZH. Do dezynfekcji bezpiecznie jest stosować środek dezynfekujący nie zawierający chloru. Wodne roztwory biocydów dobrze oczyszczają kanały, ale nie zaleca się ich stosowania w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie. Czyszczenie chemiczne wentylacji mechanicznych stosowane jest zazwyczaj w firmach, głównie na halach produkcyjnych, oraz w gastronomii. Jest ono niezbędne z uwagi na wiele zanieczyszczeń.
Jakie powinny być środki chemiczne służące do czyszczenia klimatyzacji? Powinny one być wszechstronne, bezpieczne oraz posiadać atesty PZH zgodne z ustawą o substancjach i preparatach chemicznych. Dobrze, gdy są one biodegradowalne i mają łagodne działanie. Agresywnie mogą działać na zabrudzenia, ale nie powinny niszczyć żadnych urządzeń. Obecnie hurtownie funkcjonujące na polskim rynku sprzedają coraz więcej środków chemicznych do czyszczenia klimatyzacji. Mają w swojej ofercie również substancje dezynfekujące oraz zapachowe. Warto zadbać dodatkowo o odgrzybienie wentylacji, które obecnie coraz częściej przeprowadza się za pomocą bezpiecznych ultradźwięków.
Zawsze koniecznie należy oczyścić wszystkie elementy wentylacji. A są to: filtry, skraplacz, parownik. Poza tym koniecznie trzeba zadbać o sprawdzenie szczelności połączeń układów freonowego oraz odprowadzania skroplonych substancji, przegląd przewodów i izolacji, sprawdzenie chłodzenia oraz wymianę części zniszczonych. Jeśli ktoś ma zamiar wyczyścić klimatyzację samodzielnie to może kupić w hurtowni specjalny preparat – pięciolitrowy pojemnik kosztuje około 400 złotych brutto. Preparat taki można rozcieńczać i użytkować przez dłuższy czas. Wystarczy na dwa-trzy użycia, ponieważ jest to wysokowydajny koncentrat.
Pamiętajmy, systematyczne czyszczenie wentylacji wpływa na wysoką jakość powietrza oraz zdrowie osób korzystających z takich systemów. Poza tym w przypadku wystąpienia pożaru brudne kanały najlepiej przewodzą ogień oraz ułatwiają jego rozprzestrzenianie się, przyczyniając się w ten sposób do spotęgowania zniszczeń. Jest to kolejny powód przemawiający za koniecznością regularnego czyszczenia klimatyzacji.
Zamawiając oczyszczanie wentylacji należy zwracać uwagę na doświadczenie firmy, profesjonalizm jej pracowników, referencje oraz sprzęt, za pomocą którego wykonuje ona usługi – dobrze, gdy jest to sprzęt nowej generacji, umożliwiający sprawne oczyszczenie kanałów oraz innych części wentylacji. Wiele informacji można znaleźć w Internecie: znajduje się tam strona internetowa firmy, opinie klientów oraz czasami publikowane są referencje lub lista firm zlecających usługę czyszczenia wentylacji. Takie dane pozwalają rozeznać się w potencjale firmy i jej możliwościach.
