Czad – cichy zabójca
Gaz stanowi rozpowszechniony w gospodarstwach domowych nośnik energii. Jego użytkowanie pociąga za sobą jednak konieczność przestrzegania pewnych wymogów bezpieczeństwa. Dla ogółu użytkowników mniej oczywistym zagrożeniem od wybuchu gazu jest możliwość zatrucia tlenkiem węgla.
Tlenek węgla, zwany czadem, jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym. Jest też nieco lżejszy od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i w nim rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku niepełnego spalania wielu paliw (drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, propanu, węgla, ropy), spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnej do całkowitego spalania. Najczęstszą przyczyną niepełnego spalania materiałów palnych są: wadliwie działające przewody kominowe, niesprawne urządzenia grzewcze lub ich niewłaściwa eksploatacja, a także pożary. Spalanie paliw przy niedrożnych przewodach wentylacyjnych, braku mikrowentylacji i kratek wentylacyjnych stanowi śmiertelne zagrożenie – tlenek węgla blokuje dostęp tlenu do organizmu, powodując, przy długotrwałym narażeniu, śmierć przez uduszenie.
Każdego roku środki masowego przekazu informują o wypadkach śmiertelnego zatrucia czadem. Najczęściej dochodzi do nich w łazience wyposażonej w gazowy grzejnik wody przepływowej, zwyczajowo zwany piecykiem gazowym. Spalanie gazu powinno się odbywać w stałym dopływie powietrza i odpływie spalin – dopływie powietrza od okien, poprzez drzwi do pomieszczenia, w którym jest zainstalowany piecyk. Odpływ spalin odbywa się przez przewód spalinowy aż do wylotu z komina. Gdy ograniczona zostaje możliwość dopływu powietrza bądź odpływu spalin, powstaje czad.
Do najważniejszych objawów zatrucia tlenkiem węgla należą:
– ból głowy;
– zaburzenia koncentracji;
– wymioty;
– osłabienie;
– zawroty głowy;
– konwulsje;
– drgawki;
– utrata przytomności;
– śpiączka;
– zaburzenia tętna;
– zwolniony oddech.
Aby zapobiec wydzielaniu się tlenku węgla, a w konsekwencji zatruciu, należy:
– przeprowadzać regularne kontrole szczelności przewodów kominowych, ich systematyczne czyszczenie oraz sprawdzanie występowania właściwego ciągu powietrza;
– użytkować wyłącznie urządzenia sprawne technicznie, zgodnie z instrukcją producenta;
– umieścić czujniki wykrywające tlenek węgla w pomieszczeniach, w których odbywa się proces spalania;
– wietrzyć pomieszczenia, w których odbywa się spalanie, a najlepiej zadbać o rozszczelnienie okien;
– sprawdzić skuteczność działania mechanizmu wentylacji pomieszczeń w przypadku wymiany okien;
– regularnie sprawdzać ciąg powietrza;
– nie zasłaniać kratek wentylacyjnych;
– nie należy ogrzewać pomieszczeń przy pomocy kuchni gazowych, ponieważ może to być przyczyną zatrucia;
– wszelkie przeróbki, prace naprawcze i konserwacyjne przy urządzeniach grzewczych powinny być wykonywane przez odpowiednio wykwalifikowane osoby;
– w przypadku wystąpienia objawów takich jak: duszności, ból i zawroty głowy, osłabienie, wymioty, które mogą być efektem zatrucia tlenkiem węgla, należy niezwłocznie przewietrzyć pomieszczenie i wezwać pogotowie ratunkowe.
