Piec gazowy czy węglowy?
Rodzaje kotłów i pieców
Kotły gazowe i olejowe dzielimy ze względu na:
- sposób montażu: wiszące lub stojące
- ich funkcje: jednofunkcyjne, dwufunkcyjne, dwufunkcyjne z zasobnikiem cwu
- sposób odprowadzania spalin i pobierania powietrza: z otwartą lub zamkniętą komora spalania
- sprawność: tradycyjne lub kondensacyjne
Kotły wiszące
Są to kotły stalowe, niewielkich rozmiarów, stosowane najczęściej w domkach jednorodzinnych, kamienicach, sklepach itp. Trwałość tych kotłów jest ograniczona do kilkunastu lat. Natomiast ich zaletą jest dość niska cena. Są one przeznaczone do instalacji w układzie zamkniętym o wymuszonym obiegu wody grzewczej. Kotły wiszące mogą być umiejscowione w kuchni bądź łazience, jednak tylko po spełnieniu odpowiednich warunków: dostęp powietrza dla procesu spalania, wentylacja wywiewna, odpływ gazu dla propanu przy podłodze.
Kotły stojące
Dzielimy je ze względu na materiał, z którego są wykonane na: stalowe i żeliwne. Kotły żeliwne są bardzo trwałe, a żeliwo jest uważane za najlepszy materiał do produkcji kotłów. Natomiast ze względu na konstrukcję palników kotły stojące są dzielone na: gazowe z palnikami atmosferycznymi oraz kotły z palnikami nadmuchowymi (wentylatorowymi). Kotły stojące znajdują zastosowanie w miejscach, gdzie wymagane są większe moce urządzeń (>75 kW). Z uwagi na ich rozmiary i wagę są one montowane w specjalnych pomieszczeniach – kotłowniach.
Kotły jednofunkcyjne
Stosowane są do ogrzewania pomieszczeń o kubaturze do około 750 m³. Pełnią one funkcję źródła ciepła tylko dla instalacji centralnego ogrzewania. Zazwyczaj wyposażone są w pompę obiegową i naczynie przeponowe. Kotły te współpracują z termostatami pokojowymi.
Kotły dwufunkcyjne
Kotły te wyposażone są we wzbiorcze naczynie przeponowe i układy regulacji. Dzięki temu ich praca jest w pełni automatyczna. Woda jest podgrzewana tylko w momencie jej poboru, a gdy nie korzystamy już z cwu (ciepłej wody użytkowej), kocioł powraca do funkcji grzania co. Kotły dwufunkcyjne współpracują ze sterownikiem pokojowym i automatyką pogodową. Jednak mankamentem tych urządzeń jest ograniczenie ilości wytwarzanej wody ciepłej.
Kotły dwufunkcyjne ze zintegrowanym zasobnikiem ciepłej wody
Zasobnik ciepłej wody umożliwia zmagazynowanie pewnej ilości cwu. Jest to pewna przewaga nad dwufunkcyjnym kotłem wiszącym, który nie ma wystarczającej wydajności w litrach wody na minutę. Zasobniki mają zazwyczaj pojemność od 25 do 80 litrów.
Kotły z otwartą komorą spalania
Kotły te pobierają powietrze z pomieszczenia, w którym są zainstalowane. Mają one tę niedogodność, że wymagają odpowiedniej wentylacji w miejscu, w którym się znajdują, a także podłączenia do instalacji kominowej.
Kotły z zamkniętą komorą spalania
Można je instalować w niewielkich, zamkniętych pomieszczeniach; miejscach, w których nie ma dostępu do komina; a także tam, gdzie występują trujące opary. Są to kotły wiszące. Komora spalania jest odseparowana od pomieszczenia, w którym kocioł się znajduje. Z tego powodu, powietrze do spalania zasysane jest odrębnym kanałem, znajdującym się na zewnątrz budynku – rurą koncentryczną.
Kotły z tradycyjnym procesem spalania
Kotły te należy podłączyć bezpośrednio do komina. Zazwyczaj wyposażone są w palniki atmosferyczne (oprócz kotłów olejowych, które zawsze posiadają palniki nadmuchowe), z otwartą komorą spalania. Kotły takie osiągają sprawności rzędu 90 – 95%.
Kotły kondensacyjne
Potrafią osiągać sprawność rzędu ponad 100%, co wynika z faktu, iż odzyskują one ciepło skraplania pary wodnej zawartej w spalinach. Jak wygląda taki proces? Woda, będąca jednym z produktów spalania, w konwencjonalnych kotłach jest usuwana wraz ze spalinami. Gdy spaliny zostaną odpowiednio ochłodzone, para wodna, która wykropli sie w kotle, dostarczy energii cieplnej.
Standardowym wyposażeniem kotłów kondensacyjnych są: zamknięta komora spalania, wentylator nadmuchowy powietrza i / lub wyciągowy wentylator spalin oraz automatyka odpowiedzialna za tryb pracy.
Kotły kondensacyjne stanowią dobrą alternatywę dla urządzeń konwencjonalnych – mają dodatkowe walory użytkowe, są ekonomiczniejsze i bardziej ekologiczne. Ponieważ woda grzewcza musi mieć przy zastosowaniu tych kotłów bardzo niską temperaturę, są one użyteczne szczególnie przy instalacjach niskotemperaturowych, zwłaszcza przy ogrzewaniu podłogowym. Tak niska temperatura wody stanowi dużą zaletę tych kotłów, ponieważ mniej ciepła traci się na przesyłaniu wody rurami do grzejników. Jednak należy wziąć pod uwagę również fakt, że instalacja niskotemperaturowa kosztuje drożej.
Kotły kondensacyjne mogą być opalane: olejem opałowym, gazem ziemnym lub płynnym.
Kotły niskotemperaturowe
Kocioł taki znajduje zastosowanie przy niskotemperaturowym systemie ogrzewania. Może być opalany gazem ziemnym, płynnym lub olejem opałowym. W kotle niskotemperaturowym uzyskiwana jest temperatura wody grzewczej do 75°C, choć można ją jeszcze obniżyć. W przypadku tych kotłów nie ma zagrożenia korozją.
Kotły na paliwa stałe
Dzielimy je ze względu na:
stopień zautomatyzowania procesu spalania: zasyp ręczny, półautomatyczny proces podawania i spalania, automatyczny proces podawania i spalania
rodzaj spalania: górne, dolne, palniki retortowe, palniki nadmuchowe
materiał, z którego zrobiony jest kocioł: stal kotłowa, żeliwo
Kotły na koks i węgiel kamienny
Do spalania takich paliw przeznaczone są kotły z zasypem ręcznym ze spalaniem górnym i ze spalaniem dolnym. Nowocześniejsze i wygodniejsze w użyciu są kotły ze spalaniem dolnym. Paliwo jest w nich uzupełniane dwa razy na dobę, a ich moc regulowana jest automatycznie. Kotły ze spalaniem górnym są z kolei względnie tanie. Mają jednak niską sprawność.
Kotły do spalania miału
Są to kotły z zasypem ręcznym. Spośród nich najlepsze są te z wentylatorem nadmuchowym ze zmienną liczbą obrotów. Sprawność ich dochodzi do 85%, a paliwo uzupełnia się nawet raz na 30 godzin.
Kotły na węgiel – eko groszek
Przy zastosowaniu tego kotła przydatne jest zainstalowanie automatycznego kotła z palnikiem retortowym. Paliwo jest transportowane do niego ze specjalnego zasobnika. Kotły na eko groszek powinny współpracować z termostatem pokojowym lub z automatyką pogodową, co zapewni nam duże oszczędności. Działanie takiego kotła regulowane jest przez sterownik elektroniczny.
Kotły na drewno w kawałkach
Są to kotły w pełni ekologiczne, a do najlepszych spośród nich należą kotły zwane zgazowującymi. Charakteryzują się one dużą sprawnością. Drewno uzupełnia się średnio raz na 8 – 12 godzin pracy. Spalanie w takich kotłach jest całkowicie zautomatyzowane.
Kotły na zrębki i odpady drzewne
Są to kotły w pełni ekologiczne. Charakteryzują się dużą komorą spalania gazów. Wyposażone są w nadmuchy powietrza oraz w ceramiczną komorę spalania, która umożliwia zastosowanie paliw wilgotnych. Kotły te wyposażone są w regulator elektroniczny, który kontroluje cały proces spalania. Najlepsze spośród tych kotłów osiągają sprawności rzędu 90%.
Kotły na pelety
Charakteryzują się zerową emisją zanieczyszczeń (jak dwa wyżej wymienione rodzaje kotłów). Pelety (pellets) jest to rodzaj granulatu produkowanego ze sprasowanych odpadów drzewnych. Kotły te są w pełni automatyczne i same pobierają paliwo ze zbiornika, który może być połączony z kotłem lub oddalony od niego nawet o 50 metrów.
Kotły na ziarna zbóż
Charakteryzują się zerową emisją zanieczyszczeń. W ich przypadku, tak jak przy kotłach na odpady drzewne, konieczne jest dokładne monitorowanie procesu spalania. Wybór takich kotłów na rynku nie jest duży.
Kotły / piece elektryczne
Są to kotły najwygodniejsze w użytkowaniu oraz w instalacji, ale jednocześnie należą do najdroższych w eksploatacji. Zalecane są one więc tylko w miejscach, gdzie inne rozwiązanie grzewcze jest niemożliwe. Kotły te mają dużą sprawność, nie emitują spalin, a także nie wymagają nawiewu i wentylacji. Jednak w ich wypadku konieczne jest zasilanie trójfazowe i duże moce zainstalowane, co wiąże się ze sporymi kosztami.
Kotły wielopaliwowe
W kotłach tych może być spalane zarówno paliwo stałe jak i płynne. Polecane są one tam, gdzie zdarzają się przerwy w dostawach prądu – wtedy można użyć do opalania ręcznie zasypywanych paliw stałych. Kotły te są jedno- bądź dwukomorowe. Kotły dwukomorowe są wygodniejsze w użyciu, ponieważ każde z paliw ma w nich osobną komorę i nie ma potrzeby demontażu palnika, kiedy chcemy zmienić paliwo.